Το Ταμείο Επιχειρηματικών Συμμετοχών – EquiFund είναι μια επενδυτική πρωτοβουλία του ελληνικού κράτους και του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων. Χρηματοδοτείται από πόρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης – ΕΤΠΑ μέσω του προγράμματος ΕΠΑνΕΚ 2014 – 2020, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων και ιδιώτες επενδυτές. Στόχος του είναι η διευκόλυνση της πρόσβασης σε χρηματοδότηση των μικρομεσαίων κυρίως επιχειρήσεων μέσω της ανάπτυξης της αγοράς των κεφαλαίων επιχειρηματικών συμμετοχών («Venture Capital/Private Equity») στην Ελλάδα, σε συνεργασία με εξειδικευμένους Ενδιάμεσους Χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς (funds).

Το EquiFund ξεκίνησε τη λειτουργία του με κεφάλαια 200 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και 60 εκατ. ευρώ από το EIF, μέλος του ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) η οποία συνεπικουρεί την πρωτοβουλία με το ποσό των 36 εκατ. ευρώ. Μαζί με τη μόχλευση ιδιωτών επενδυτών, το μέγεθος της πρωτοβουλίας προσέγγισε τα 500 εκατ. ευρώ.

Σκοπός του EquiFund

Από τα αρχικά στάδια σχεδιασμού της, σκοπός της πρωτοβουλίας EquiFund υπήρξε η διευκόλυνση της πρόσβασης ελληνικών επιχειρήσεων ή επιχειρήσεων με ισχυρό ελληνικό αποτύπωμα στη χρηματοδότηση με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών. Από την έναρξη της επενδυτικής δραστηριότητας των υποστηριζόμενων funds, στις αρχές του 2018, το EquiFund παρουσιάζεται σε πανευρωπαϊκές εκδηλώσεις ως παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής.

Τα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά: με βάση τα τελευταία ανεπίσημα στοιχεία που περιλαμβάνουν μέχρι και το 3ο τρίμηνο του 2023, προκύπτει ότι 137 επιχειρήσεις έχουν στηριχθεί από την πρωτοβουλία και έχουν λάβει κεφάλαια σποράς, εκκίνησης ή ανάπτυξης που αντιστοιχούν στις κεφαλαιακές ανάγκες τους ανάλογα με το στάδιο που βρίσκεται η κάθε επιχείρηση. Το συνολικό ποσό που έχει διατεθεί στις επιχειρήσεις αυτές έχει φτάσει τα 340 εκατ. ευρώ (συμμετοχή ΕΠ: 138 εκατ.).

Στα χρήματα που επενδύονται από τα funds του EquiFund υπάρχει ήδη η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα –έχει υπολογιστεί ότι κάθε 1 ευρώ που επενδύεται από τους πόρους των ΕΔΕΤ μέσω της πρωτοβουλίας, αντιστοιχεί σε περίπου 2,9 ευρώ συνολικών επενδύσεων προς τις επιχειρήσεις αυτές (αντίστοιχα, για το σύνολο του ΕΠ: κάθε 1 ευρώ που επενδύεται από τους πόρους του ΕΠ μέσω της πρωτοβουλίας, αντιστοιχεί σε περίπου 2,3 ευρώ συνολικών επενδύσεων προς τις επιχειρήσεις αυτές). Επιπρόσθετα, κάθε επένδυση που πραγματοποιείται από οποιοδήποτε από τα funds προσελκύει κατά κανόνα, λόγω και του θετικού μηνύματος που δίνει στις αγορές, και άλλους ιδιώτες επενδυτές –οπότε, το κάθε 1 ευρώ που επενδύεται από τους πόρους των ΕΔΕΤ μέσω της πρωτοβουλίας, αντιστοιχεί σε περίπου 7,9 ευρώ συνολικών επενδύσεων προς τις επιχειρήσεις αυτές (αντίστοιχα, για το σύνολο του ΕΠ: κάθε 1 ευρώ που επενδύεται από τους πόρους του ΕΠ μέσω της πρωτοβουλίας, αντιστοιχεί σε περίπου 6,3 ευρώ συνολικών επενδύσεων προς τις επιχειρήσεις αυτές).

Πολλαπλασιαστικό όφελος

Πέρα από αυτή τη μόχλευση, υπάρχουν παραδείγματα πολλών επιχειρήσεων που μετά τη στήριξη του EquiFund πέτυχαν την συγκέντρωση επιπρόσθετων κεφαλαίων σε μεταγενέστερο στάδιο με τη συμμετοχή σημαντικών επενδυτών του εξωτερικού αυξάνοντας την ίδια στιγμή και την αποτίμησή τους.

Το συνολικό πολλαπλασιαστικό όφελος, λοιπόν, για το εγχώριο οικοσύστημα και την ελληνική οικονομία είναι μεγαλύτερο από τα άμεσα μετρήσιμα αποτελέσματα.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι το χαρτοφυλάκιο των επενδύσεων της πρωτοβουλίας έχει συμπεριλάβει στις τάξεις του επιχειρηματικά εγχειρήματα επιστημόνων από μια πληθώρα ελληνικών ακαδημαϊκών και ερευνητικών Ιδρυμάτων, όπως:

• το Τεχνολογικό Πάρκο Πατρών
• το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
• το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
• το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
• το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)
• το ΤΕΙ Κρήτης
• το ΤΕΙ Αθηνών
• το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
• το Ερευνητικό Κέντρο Δημόκριτος και το επιχειρηματικό του πάρκο, Λεύκιππος

Από το 2020 μέχρι σήμερα έχουν ανακοινωθεί συνολικά δέκα αποεπένδυσεις (exit) επιχειρήσεων που υποστηρίχθηκαν από το EquiFund προσελκύοντας το επενδυτικό ενδιαφέρον εταιρειών παγκόσμια καταξιωμένων στο χώρο τους (ενδεικτικά Meta Platforms, Applied Materials, Delivery Hero, CNH Industrial, κλπ.). Είναι δε σημαντικό ότι, ακόμη και μετά την αποεπένδυση, οι εν λόγω εταιρείες συνεχίζουν μέρος των δραστηριοτήτων τους στην Ελλάδα, διατηρώντας το προσωπικό τους σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κρήτη. Ως αποτέλεσμα, το ποσό που έχει επιστραφεί στο ελληνικό κράτος με το ρόλο του ως επενδυτή στα επιμέρους funds ανέρχεται ήδη στα 30,9 εκατ. ευρώ σε χρονικό περιθώριο πολύ μικρότερο από τις επιστροφές που αναμένονται συνήθως σε αντίστοιχες αγορές –άλλη μία απόδειξη της εκθετικής ανάπτυξης του ελληνικού οικοσυστήματος νεοφυών επιχειρήσεων και των θετικών συνεργειών που δημιούργησε η πρωτοβουλία του EquiFund στην Ελλάδα.

Το οικοσύστημα, λοιπόν, διευρύνεται και ωριμάζει. Και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων βρίσκεται διαρκώς σε επαφή με την αγορά και τις υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας και της Διαχειριστικής Αρχής του Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα για την ανάπτυξη πρόσθετων χρηματοοικονομικών εργαλείων στην καινούργια προγραμματική περίοδο των ΕΔΕΤ 2021/27.