Τους βασικούς άξονες του νέου προγράμματος Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον, που θα προκηρυχθεί το φθινόπωρο παρουσίασε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης κατά την ομιλία του στο συνέδριο "Ξεπερνώντας την πανδημία – ενέργεια & οικονομία – επενδύσεις στην υγεία".

Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον - ενεργοποίηση ενός μεγάλου προγράμματος ενεργειακής αναβάθμισης

Ειδικότερα για το πρόγραμμα Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον,  ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι θα ενεργοποιηθεί ένα πρόγραμμα – μαμούθ ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων στη χώρα μας αλλά και συνολικά στις χώρες Ευρωπαϊκής Ένωσης, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το πρόγραμμα με την σημερινή του μορφή θα είναι πολύ μικρό σε σχέση με αυτό που θα τεθεί σε εφαρμογή, είπε. Οι κοινοτικοί πόροι θα συνδυάζονται με φορολογικά κίνητρα αλλά και με τραπεζικά δάνεια όπου είναι απαραίτητο, ενώ θα ενεργοποιηθούν και οι λεγόμενες επιχειρήσεις ενεργειακών υπηρεσιών οι οποίες αναλαμβάνουν την υλοποίηση των επενδύσεων και αποπληρώνονται εισπράττοντας μέρος του κόστους που εξοικονομεί ο καταναλωτής από την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας. Πέρα από τις επενδύσεις ενεργειακής εξοικονόμησης το νέο πρόβλημα θα επιδοτεί και έργα που συνδέονται με την ενεργειακή αυτονόμηση κτιρίων και την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.

Όπως ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης, είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις με τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών για την οριστικοποίηση του ύψους του προϋπολογισμού του προγράμματος και των φοροαπαλλαγών, ενώ θα ακολουθήσουν συζητήσεις και με τις τράπεζες για την δική τους συμμετοχή στο πρόγραμμα.

Λοιπά έργα που συνδέονται με την ενεργειακή αυτονόμηση κτιρίων και την εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ

Ο κ. Χατζηδάκης ανέφερε επίσης ότι:

• Τον Ιούλιο θα έχει ψηφιστεί ο νόμος για την ηλεκτροκίνηση ο οποίος προβλέπει και ισχυρά κίνητρα για επενδύσεις στις λιγνιτικές περιοχές σε μονάδες που θα παράγουν μπαταρίες και φορτιστές
• Το νέο πρόγραμμα Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον θα έχει πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό από το τρέχον πρόγραμμα, θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης και θα αποτελέσει ευκαιρία τόσο για το περιβάλλον, όσο και για τα νοικοκυριά και τον κατασκευαστικό κλάδο
• Με τις ηλεκτρικές διασυνδέσεις θα εξοικονομήσουμε συνολικά 800 εκατ. ευρώ ετησίως από τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας ενώ μόνο για την μεγάλη διασύνδεση της Κρήτης η επένδυση θα φθάσει στο 1 δισεκ. ευρώ
• Η απολιγνιτοποίηση θα αλλάξει τελείως την εικόνα στις λιγνιτικές περιοχές και θα αποτελέσει ευκαιρία για επενδύσεις. Η ΕΕ υπολογίζει ότι στη χώρα μας θα κινητοποιηθούν Κοινοτικοί και εθνικοί πόροι ύψους 6,2 δισ. ευρώ
• Προωθείται το 2020, η δημοπράτηση 17 μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων, έναντι 6 που λειτουργούν σήμερα

“Η πράσινη πολιτική δίνει δυνατότητα για νέες θέσεις εργασίας. Η μετάβαση στη νέα εποχή, με περισσότερη έγνοια για το περιβάλλον θα συνδέεται με νέες θέσεις εργασίας και με οικονομικές προοπτικές για τη χώρα”, κατέληξε ο υπουργός.

Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον - Αναλυτικά στοιχεία για την ενίσχυση της ενεργειακής αναβάθμισης

Στο νέο πρόγραμμα Εξοικονομώ κατ' οίκον αναφέρθηκε επίσης, ο υφυπουργός Ενέργειας Γεράσιμος Θωμάς σε συνέντευξη που έδωσε. Όπως είπε πρόκειται για ένα μοντέρνο και αρκετά πιο φιλικό πλαίσιο για την ενίσχυση της ενεργειακής αναβάθμισης 60.000 κατοικιών ετησίως, προϋπολογισμού περίπου 8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030.

Λόγω των απαιτήσεων που δημιουργούνται στο πλαίσιο των πρόσφατων μακροοικονομικών συνθηκών και προβλέψεων, το Υπουργείο  επεξεργάζεται ένα μοντέρνο και αρκετά πιο φιλόδοξο πλαίσιο για την ενίσχυση της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών για τη μετάβαση σε ένα καθεστώς στήριξης ενεργειακής εξοικονόμησης καθώς και αυτονόμησης.

Το νέο πρόγραμμα αποτελεί ένα μέτρο άμεσης απόκρισης της κυβέρνησης στην εποχή μετά την πανδημία, με στόχο να τονώσει την οικονομική δραστηριότητα σε κλάδους εγχώριας προστιθέμενης αξίας (κατασκευαστικός κλάδος, παραγωγή δομικών υλικών και θερμικών ηλιακών συστημάτων) και να ενισχύσει τα νοικοκυριά μέσω της μείωσης του κόστους ενέργειας», ανέφερε o κ. Θωμάς.

Περιγράφοντας τις διαφορές του σε σχέση με προηγούμενα αντίστοιχα προγράμματα, επισήμανε ότι: «Ο σχεδιασμός του νέου προγράμματος του οποίου το όνομα θα είναι Εξοικονομώ - Αυτονομώ και ευελπιστούμε να ανακοινωθεί μέσα στον Ιούλιο για να τρέξει μέσα στο φθινόπωρο περιλαμβάνει εκτός από τις κλασικές παρεμβάσεις (θερμομόνωση, κουφώματα κλπ.) και την προσθήκη μιας “έξυπνης” συνιστώσας με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών που χαρακτηρίζουν ένα "Έξυπνο Σπίτι" σηματοδοτώντας τη μετάβαση προς τη νέα ψηφιακή εποχή.

Τέτοιες τεχνολογίες είναι τα έξυπνα συστήματα διαχείρισης (φωτισμού, θέρμανσης και ψύξης, απομακρυσμένου ελέγχου και παρακολούθησης), η παραγωγή και αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά και μπαταρίες) και οι υποδομές φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα.

Επιπλέον θα ενισχυθούν αυτοτελείς παρεμβάσεις που αφορούν σε κοινόχρηστους χώρους με εξοικονόμηση ενέργειας (π.χ. θέρμανση, φωτισμός, ανελκυστήρες)».

Κίνητρα ενίσχυσης

Σχεδιάζεται αυξημένη ενίσχυση των παρεμβάσεων αυτών μέσω ολοκληρωμένων χρηματοδοτικών εργαλείων που να απευθύνονται επαρκώς και στα μεσαία εισοδήματα. Προβλέπεται μάλιστα αύξηση της επιχορήγησης αν επιτευχθεί ένας προκαθορισμένος ενεργειακός στόχος (π.χ. αναβάθμιση κατά 4 ενεργειακές κατηγορίες) στη βάση ενός ενισχυμένου συστήματος ενεργειακών επιθεωρήσεων και Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ).

Προβλέπεται τέλος και ειδικό κίνητρο για τις λιγνιτικές περιοχές με την εισαγωγή «ρήτρας δίκαιης μετάβασης» όπως άλλωστε έχει ξεκινήσει να γίνεται σε όλες τις δράσεις του υπουργείου, αρχής γενομένης από το νομοσχέδιο της ηλεκτροκίνησης. Σημειώνεται ότι την περασμένη εβδομάδα αναβαθμίστηκαν 130.000 κτίρια και δαπανήθηκαν για τον σκοπό αυτό 1, 3 δισ. ευρώ.

Χάρη στα αυξημένα κεφάλαια που διεκδικούν από το Ταμείο Ανάκαμψης στοχεύουν στο να κινηθούν ακόμα πιο γρήγορα σε σχέση με τους στόχους του ΕΣΕΚ για αναβάθμιση 60.000 κτιρίων κατ΄έτος την επόμενη δεκαετία μια βασική διαφορά από το υφιστάμενο πρόγραμμα "Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον" είναι το γεγονός ότι το νέο πρόγραμμα θα είναι μόνιμα ανοιχτό (open-ended) έως το 2030.

Βρίσκονται λοιπόν σε στενή συνεργασία με το υπουργείο Ανάπτυξης προκειμένου να διασφαλίσουν τους απαραίτητους πόρους για τη χρηματοδότηση του προγράμματος και παράλληλα ετοιμάζουν νέα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης για τουρισμό, δημόσια κτίρια και επιχειρήσεις.

Το θέμα αυτό άλλωστε βρίσκεται ψηλά και στην ευρωπαϊκή πολιτική ατζέντα. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα παρουσιαστεί η πρόταση της Επιτροπής για το Κύμα Ανακαίνισης (Renovation Wave) στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal) όπου θα σκιαγραφείται το προφίλ των παρεμβάσεων στον κτιριακό τομέα ούτως ώστε να επιτευχθούν οι κλιματικοί και αναπτυξιακοί στόχοι της ΕΕ», προσθέτει.