Αποφασισμένες να επενδύσουν στην επόμενη μέρα, αξιοποιώντας όλο το φάσμα διαθέσιμων πόρων (όπως το Ταμείο Ανάκαμψης) εμφανίζονται οι ελληνικές ΜμΕ. Aυτές που σκοπεύουν να προχωρήσουν σε έστω μια επένδυση την ερχόμενη πενταετία αντιστοιχούν στο 86% του τομέα ΜμΕ. Ποσοστό που είναι κατά 10% υψηλότερο συγκριτικά με τις ΜμΕ που προχώρησαν σε επενδύσεις την προηγούμενη πενταετία.

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την εξαμηνιαία έρευνα σε 600 ΜμΕ που πραγματοποιεί η Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής τράπεζας, βάσει της οποίας το ενδιαφέρον των ΜμΕ για την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης είναι υψηλό με αιχμή κυρίως τις μεσαίες επιχειρήσεις. Σε ποσοστό 55% –1 στις 2 περίπου– δηλώνει ότι θα συμμετάσχει στις δράσεις του Ταμείου.

Η διάθεση για επενδύσεις μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης από μεσαίες επιχειρήσεις είναι αυξημένη κατά 4% σε σχέση με αυτή που είχε παρατηρηθεί στην προηγούμενη έρευνα της ΕΤΕ. Αυξημένο είναι και το εκτιμώμενο ύψος των επενδυτικών τους σχεδίων, το οποίο ανέρχεται στο 5,6 δισ. ευρώ (έναντι 5 δισ. ευρώ το προηγούμενο εξάμηνο).  Το 39% αυτών ωστόσο να αντιστοιχεί σε επενδυτικά πλάνα αρχικού σταδίου.

Διστακτικές οι πολύ μικρές επιχειρήσεις

Η αυξημένη επενδυτική διάθεση των μεσαίων επιχειρήσεων, αντισταθμίζει την μείωση στην κινητοποίηση των πολύ μικρών επιχειρήσεων.  Η μείωση ανέρχεται σε ποσοστό 9% σε σχέση με το προηγούμενο εξάμηνο. Μειωμένο είναι και το εκτιμώμενο ποσό επενδύσεων που τους αντιστοιχεί. Το ποσό υπολογίζεται 3,7 δισ. ευρώ (έναντι 4,5 δισ. ευρώ το προηγούμενο εξάμηνο). Το 65% αυτών αφορά σχέδια τα οποία είναι σε αρχικό στάδιο ακόμα.

Σταθερό τέλος στο 49% είναι το ποσοστό μικρών επιχειρήσεων που σκοπεύουν να κάνουν χρήση των δράσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης. Συγχρόνως αυξημένο είναι το συνολικό ποσό των επενδύσεων, το οποίο εκτιμάται στα 5 δισ. ευρώ. Το προηγούμενο εξάμηνο το ποσό αυτό ανερχόταν στα 4,7 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας οι πολύ μικρές επιχειρήσεις προκρίνουν τη συμμετοχή τους σε άλλα επενδυτικά προγράμματα, όπως:

• δράσεις ΕΣΠΑ
• αναπτυξιακού νόμου
• ή λοιπών προγραμμάτων

Το ποσοστό για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις μάλιστα να είναι συγκριτικά μεγαλύτερο (34% έναντι 24% των μεσαίων).

Γενικότερα οι μεσαίες επιχειρήσεις στοχεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό στα δάνεια από το Ταμείο Ανάκαμψης (67% του τομέα, έναντι 53% των πολύ μικρών). Αντίθετα οι πολύ μικρές επιχειρήσεις εμφανίζουν εντονότερο ενδιαφέρον για άλλα προγράμματα στήριξης.  Το 1/3 αυτών σκοπεύει για πρώτη φορά να συμμετάσχει σε δράσεις του ΕΣΠΑ ή του Αναπτυξιακού.

Από τις ΜμΕ που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για το Ταμείο Ανάκαμψης (47% των ΜμΕ), το 50% επιθυμεί να το συνδυάσει με κάποιο άλλο εργαλείο. Παράλληλα, ένα επιπλέον 13% του τομέα δείχνει αποκλειστική προτίμηση σε άλλα επενδυτικά προγράμματα. 'Ετσι το συνολικό ενδιαφέρον για επενδυτική στήριξη διαμορφώνεται στο 60% των ΜμΕ.

Κοινό συμπέρασμα σύμφωνα με την ΕΤΕ είναι ότι:

«Οι ελληνικές επιχειρήσεις εμφανίζονται αποφασισμένες να επενδύσουν στην επόμενη μέρα,  αξιοποιώντας όλο το φάσμα διαθέσιμων πόρων».

Η κρισιμότητα του Ταμείου στην διατήρηση της επενδυτικής αφύπνισης του ελληνικού επιχειρηματικού τομέα γίνεται εμφανής από το γεγονός ότι το 15% δηλώνει ότι επενδύει ακριβώς επειδή έχει πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους.  Ένα επιπλέον 32% να δηλώνει ότι διευκολύνεται από την πρόσβαση.

Ωριμάζουν τα επενδυτικά πλάνα

Με βάση τα συμπεράσματα της έρευνας 1 στις 4 επιχειρήσεις που σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης δηλώνει πως έχει πλέον ώριμα επενδυτικά πλάνα (από 1% το προηγούμενο εξάμηνο), εκτιμώμενης αξίας 3,7 δισ. ευρώ. Όσον αφορά τα υπόλοιπα σχέδια (με τις συνολικές επενδύσεις να εκτιμάται ότι θα μπορούσαν δυνητικά να προσεγγίσουν τα 14 δισ. ευρώ), το 1/5 του τομέα βρίσκεται σε στάδιο κατάρτισης των επενδυτικών του πλάνων (έναντι 17% το προηγούμενο εξάμηνο), ενώ το υπόλοιπο 55% βρίσκεται ακόμα σε πολύ αρχικό στάδιο (αξιολογώντας τις εναλλακτικές του) και αυξάνοντας, όπως παρατηρεί η ΕΤΕ «την αβεβαιότητα υλοποίησης των συγκεκριμένων σχεδίων».

Έτσι με την πλειοψηφία του τομέα να έχει επενδυτικά σχέδια σε αρχικό ακόμη στάδιο, πρέπει να τονιστεί η ανάγκη επιτάχυνσης κατάρτισης και έγκρισης των επενδύσεων, σημειώνει η ΕΤΕ, «αφού στον περιορισμένο χρονικό ορίζοντα των δράσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης (ως το 2026) πλέον προστίθεται και ο κύκλος αυξήσεων των επιτοκίων αναφοράς της ΕΚΤ, που αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των επιτοκίων χρηματοδότησης και άρα στο κόστος των επενδύσεων».

Παρά την βελτίωση ετοιμότητας, είναι σημαντικό, σύμφωνα με την ΕΤΕ η ανάγκη επίσπευσης των επενδυτικών σχεδίων δεδομένης τόσο της πεπερασμένης διάρκειας διάθεσης των δανείων (έως το 2026) όσο και της αναμενόμενης αύξησης του κόστους χρηματοδότησης (αύξηση επιτοκίων αναφοράς της ΕΚΤ κατά 125 μ.β. από τον περασμένο Ιούλιο).

Πράσινες επενδύσεις για το Ταμείο Ανάκαμψης

Ειδικότερη αναφορά κάνει στις πράσινες επενδύσεις. Αν και είναι καταλυτικές για την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της οικονομίας, παρουσιάζουν σχετικά χαμηλό βαθμό ετοιμότητας. Το 15% των σχεδίων αυτών είναι ώριμα έναντι 20% κατά μέσο όρο στις υπόλοιπες επιλέξιμες κατηγορίες. Εν μέρει αυτό οφείλεται σε αυξημένη πολυπλοκότητα των πράσινων επενδύσεων. Συχνά απαιτείται πρώτα να υλοποιηθούν επενδύσεις σε υποδομές (π.χ. διαθεσιμότητα δικτύου για εγκατάσταση net metering), ενώ παράλληλα το αυξημένο κόστος κατασκευών (+12% έναντι του 2021) δρα ανασταλτικά στη δημιουργία νέων πράσινων εγκαταστάσεων.