Aναρτήθηκε η προδημοσίευση της στρατηγικής σημασίας δράσης «Ερευνώ – Καινοτομώ» του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» του ΕΣΠΑ 2021/27, προϋπολογισμού 300.000.000 ευρώ και σχεδιάστηκε ως μετεξέλιξη της επιτυχημένης Δράσης «Ερευνώ – Δημιουργώ - Καινοτομώ» που υλοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της προγραμματικής περιόδου 2014-2020.

Βασικός στόχος της Δράσης είναι η σύνδεση της έρευνας και της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων προς διεθνείς αγορές, με σκοπό τη μετάβαση στην ποιοτική καινοτόμα επιχειρηματικότητα και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.

Οι Αιτήσεις Χρηματοδότησης θα πρέπει να αφορούν σε έργα έρευνας και καινοτομίας και να εντάσσονται σε μια από τις τέσσερις (4) παρεμβάσεις. Οι παρεμβάσεις και η ενδεικτική Δημόσια Δαπάνη (σε ευρώ) ανά παρέμβαση είναι:

Για την υλοποίηση των σχεδίων τους, οι δυνητικοί Δικαιούχοι μπορούν να σχεδιάσουν το ερευνητικό τους έργο αξιοποιώντας ένα ευρύ φάσμα ενισχυόμενων δαπανών από τις κλασικές δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης: βιομηχανική έρευνα και πειραματική ανάπτυξη. Η βασική έρευνα και οι μελέτες σκοπιμότητας δεν αποτελούν επιλέξιμες δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης στην παρούσα Δράση.

Επιλέξιμοι φορείς - Προϋποθέσεις συμμετοχής

Η Δράση απευθύνεται σε επιχειρήσεις που έχουν κατ’ ελάχιστον μία (1) κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), και ερευνητικούς οργανισμούς. Οι Ερευνητικοί Οργανισμοί θα πρέπει να λειτουργούν νομίμως στην Ελλάδα κατά την ημερομηνία έκδοσης της πρόσκλησης της Δράσης. Αναλυτικότερα, δυνητικοί Δικαιούχοι της Δράσης είναι:

• α) Επιχειρήσεις και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις»
• β) Ερευνητικοί οργανισμοί και «Λοιποί φορείς που αντιμετωπίζονται ως ερευνητικοί οργανισμοί»

Για τη συμμετοχή τους στη Δράση, οι επιχειρήσεις – δυνητικοί δικαιούχοι πρέπει κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης να λειτουργούν νόμιμα (με έδρα ή υποκατάστημα) στην ελληνική περιφέρεια που χωροθετείται η ενίσχυση σύμφωνα με την Αίτηση Χρηματοδότησης και να διαθέτουν ΑΦΜ. Κατ’ εξαίρεση, αλλοδαπές επιχειρήσεις (κάτοχοι TIN / VAT Number) με έδρα σε Κράτος-Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες κατά την υποβολή δεν διαθέτουν υποκατάστημα στην Ελλάδα, δεσμεύονται ότι με την ένταξη της πράξης, και σε κάθε περίπτωση πριν από την έκδοση οποιουδήποτε παραστατικού, θα διαθέτουν υποκατάστημα (όχι σύσταση νέας, θυγατρικής εταιρείας) στην περιφέρεια του τόπου υλοποίησης. Δεν έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης χρηματοδότησης οι εξωχώριες (offshore) επιχειρήσεις.

Εξαιρούνται οι προβληματικές επιχειρήσεις καθώς και οι επιχειρήσεις για τις οποίες εκκρεμεί απόφαση ανάκτησης ενίσχυσης από την Ε.Ε. Σημειώνεται ότι οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων του άρθρου 20 του ν. 4557/2018 (Α΄ 139), ως ισχύει, πριν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης, εφόσον περιλαμβάνονται στους υπόχρεους εγγραφής στο Μητρώο. Στο πλαίσιο της παρούσας Δράσης, κάθε ερευνητικός οργανισμός συμμετέχει ως ενιαία οντότητα, δηλαδή σε επίπεδο ΑΦΜ και ειδικότερα στο επίπεδο του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ), για όσους φορείς διαθέτουν ΕΛΚΕ.

Σε περίπτωση που σε ένα έργο συμμετέχουν διαφορετικά Τμήματα Σχολής του ίδιου ΑΕΙ (Πανεπιστήμια) ή διαφορετικά Ινστιτούτα του ίδιου Ερευνητικού Κέντρου ή διαφορετικοί Τομείς του ίδιου ΑΕΙ ή διαφορετικά Εργαστήρια του ίδιου ΑΕΙ ή Ινστιτούτου, ως ερευνητικός φορέας-εταίρος θα δηλώνεται στην Αίτηση Χρηματοδότησης το αντίστοιχο ΑΕΙ ή Ερευνητικό Κέντρο με ενιαίο προϋπολογισμό υπολογιζόμενο σε επίπεδο ερευνητικού οργανισμού (ΑΦΜ του ΕΛΚΕ).

Προϋπολογισμός και διάρκεια έργων

Ο μέγιστος συνολικός ενισχυόμενος προϋπολογισμός της αίτησης χρηματοδότησης ανά παρέμβαση ορίζεται ως εξής:

Η χρονική διάρκεια υλοποίησης των υποβαλλομένων προτάσεων έργων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους τριάντα έξι (36) μήνες, με δυνατότητα παράτασης κατά χρονικό διάστημα ίσο με το ένα τρίτο της αρχικής διάρκειας. Οι προτάσεις της Παρέμβασης IV θα έχουν χρονική διάρκεια ίση με την εγκεκριμένη από το Πρόγραμμα «Horizon Europe».

Καθεστώς ενίσχυσης - Ένταση ενισχύσεων

Οι ενισχύσεις της παρούσας Δράσης θα διατεθούν στο πλαίσιο του Γενικού Κανονισμού Απαλλαγής (Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 651/2014 όπως ισχύει και ειδικότερα τα άρθρα 25 «Ενισχύσεις για έργα έρευνας και ανάπτυξης» και 25α «Ενισχύσεις για έργα στα οποία έχει απονεμηθεί το σήμα ποιότητας «Σφραγίδα Αριστείας».

Η ένταση ενίσχυσης του έργου έρευνας και ανάπτυξης ενός δικαιούχου καθορίζεται από:

• τον χαρακτηρισμό της κατηγορίας έρευνας και ανάπτυξης (βιομηχανική έρευνα, πειραματική ανάπτυξη) κάθε ενότητας εργασίας του έργου του και
• το μέγεθος της επιχείρησης (Πολύ Μικρή/Μικρή, Μεσαία ή Μεγάλη)

Η ένταση ενίσχυσης καθορίζεται χωριστά για κάθε δικαιούχο ενίσχυσης στην περίπτωση συνεργατικών έργων.

Αναλυτικά οι εντάσεις των ενισχύσεων αποτυπώνονται παρακάτω ανά κατηγορία παρέμβασης, ανά χαρακτηρισμό ενότητας εργασίας και ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης.

Παρέμβαση I: Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις

Το ενισχυόμενο έργο πρέπει να εμπίπτει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες βιομηχανική έρευνα ή/και πειραματική ανάπτυξη.

Η προσαυξημένη ένταση της ενίσχυσης για τη βιομηχανική έρευνα και την πειραματική ανάπτυξη ισχύει, εάν πληρούται μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• το έργο προβλέπει πραγματική συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων από τις οποίες τουλάχιστον μία είναι ΜΜΕ και από τις οποίες καμία μεμονωμένη δεν φέρει άνω του 70% των επιλέξιμων δαπανών, ή
• τα αποτελέσματα του έργου διαδίδονται ευρέως μέσω συνεδρίων, δημοσιεύσεων, αποθετηρίων ελεύθερης πρόσβασης ή μέσω δωρεάν λογισμικού ή λογισμικού ανοικτής πηγής

Παρέμβαση II: Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς

Το ενισχυόμενο συνεργατικό έργο πρέπει να εμπίπτει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες βιομηχανική έρευνα ή/και πειραματική ανάπτυξη.

Η προσαυξημένη ένταση της ενίσχυσης για τη βιομηχανική έρευνα και την πειραματική ανάπτυξη ισχύει, εάν πληρούται μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

• το έργο προβλέπει πραγματική συνεργασία μεταξύ μιας επιχείρησης και ενός η περισσοτέρων οργανισμών έρευνας και διάδοσης γνώσεων, οι οποίοι φέρουν τουλάχιστον το 10% των επιλέξιμων δαπανών και έχουν δικαίωμα να δημοσιεύουν τα αποτελέσματα των ερευνών τους
• τα αποτελέσματα του έργου διαδίδονται ευρέως μέσω συνεδρίων, δημοσιεύσεων, αποθετηρίων ελεύθερης πρόσβασης ή μέσω δωρεάν λογισμικού ή λογισμικού ανοικτής πηγής

Παρέμβαση III: Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων

Το ενισχυόμενο έργο πρέπει να εμπίπτει σε μία ή περισσότερες από τις κατηγορίες βιομηχανική έρευνα ή/και πειραματική ανάπτυξη.

Η προσαυξημένη ένταση της ενίσχυσης για την πειραματική ανάπτυξη ισχύει, εάν πληρούται η ακόλουθη προϋπόθεση:

• τα αποτελέσματα του έργου διαδίδονται ευρέως μέσω συνεδρίων, δημοσιεύσεων, αποθετηρίων ελεύθερης πρόσβασης ή
• μέσω δωρεάν λογισμικού ή λογισμικού ανοικτής πηγής

Παρέμβαση IV: Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις

Η ένταση ενίσχυσης για την ενισχυόμενη επιχείρηση (συνολικά για το έργο έρευνας και ανάπτυξης) καθορίζεται στο 70%. Σε κάθε περίπτωση, η συνολική δημόσια χρηματοδότηση που παρέχεται για κάθε έργο έρευνας και ανάπτυξης δεν υπερβαίνει το ποσοστό χρηματοδότησης που καθορίζεται για το εν λόγω έργο έρευνας και ανάπτυξης βάσει των κανόνων των προγραμμάτων «Ορίζων Ευρώπη».

Αριθμός δικαιούχων ανά έργο

Οι Αιτήσεις Χρηματοδότησης που θα ενισχυθούν στο πλαίσιο της Δράσης μπορούν να υποβάλονται είτε από μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είτε από ομάδες επιχειρήσεων, είτε από συμπράξεις επιχειρήσεων με ερευνητικούς οργανισμούς και θα πρέπει να εντάσσονται σε μια από τις τέσσερις κατηγορίες παρεμβάσεων (Πράξεων):

I. Έρευνα και Ανάπτυξη από Επιχειρήσεις

Η Παρέμβαση Ι απευθύνεται σε υφιστάμενες Επιχειρήσεις που έχουν κατ’ ελάχιστον μία (1) κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση. Δυνητικοί δικαιούχοι είναι είτε μια μικρομεσαία επιχείρηση (μεμονωμένη ΜΜΕ) είτε Ομάδες Επιχειρήσεων στις οποίες απαραίτητα τουλάχιστον μία είναι ΜΜΕ. Επιπλέον, στην ομάδα επιχειρήσεων δύναται να συμμετέχει μία (ή περισσότερες) οντότητα/ες που ανήκει στους Λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις.

II. Συμπράξεις Επιχειρήσεων με Ερευνητικούς Οργανισμούς

Η Παρέμβαση ΙΙ αφορά συμπράξεις υφισταμένων επιχειρήσεων, που έχουν κατ’ ελάχιστον μία (1) κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση, με ερευνητικούς οργανισμούς, με κύριους αποδέκτες τις επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο της παρέμβασης η σύμπραξη περιλαμβάνει τουλάχιστον μία μικρο-μεσαία επιχείρηση και τουλάχιστον έναν ερευνητικό οργανισμό.

Επιπλέον, στη σύμπραξη δύναται να συμμετέχει μία (ή περισσότερες) οντότητα/ες που ανήκει στους Λοιπούς Φορείς που αντιμετωπίζονται ως Ερευνητικοί Οργανισμοί ή στους Λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της παρέμβασης:

• Σε συμπράξεις δύο ή τριών ή τεσσάρων εταίρων – φορέων, ο ένας θα πρέπει απαραίτητα να είναι ΜΜΕ. 
• Σε συμπράξεις άνω των τεσσάρων εταίρων - φορέων οι δύο θα πρέπει απαραίτητα να είναι επιχειρήσεις και τουλάχιστον μία θα πρέπει να είναι ΜΜΕ.

III. Αξιοποίηση Ερευνητικών Αποτελεσμάτων

Δυνητικοί δικαιούχοι στην Παρέμβαση ΙΙΙ είναι υφιστάμενες μεμονωμένες μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), που έχουν κατ’ ελάχιστον μία (1) κλεισμένη πλήρη (ετήσια) διαχειριστική χρήση.

IV. Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις

Δυνητικοί δικαιούχοι είναι μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις που έλαβαν τη Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για έργα έρευνας και ανάπτυξης στο πλαίσιο του Προγράμματος «Ορίζοντας Ευρώπη» (Horizon Europe) της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά δεν έλαβαν χρηματοδότηση λόγω εξάντλησης του διαθέσιμου προϋπολογισμού.

Μέγιστος αριθμός υποβαλλόμενων αιτήσεων χρηματοδότησης ανά επιχείρηση

Κάθε αυτοτελής επιχείρηση (σε επίπεδο ΑΦΜ) μπορεί να συμμετέχει ως δυνητικός δικαιούχος σε έως πέντε (5) Αιτήσεις Χρηματοδότησης αθροιστικά στις Παρεμβάσεις Ι, ΙΙ και ΙΙΙ, καθόλη τη διάρκεια της Δράσης. Σημειώνεται ότι δεν τίθεται περιορισμός στον αριθμό των προτάσεων στις οποίες συμμετέχει ένας ερευνητικός οργανισμός.

Μέγιστος επιχορηγούμενος προϋπολογισμός ανά επιχείρηση - Δυνητικό δικαιούχο

Ο προϋπολογισμός μιας επιχείρησης - δυνητικού δικαιούχου στην αίτηση χρηματοδότησης δεν δύναται να υπερβαίνει το υποπενταπλάσιο (20%) του υψηλότερου κύκλου εργασιών της επιχείρησης που επετεύχθη σε μία από τις τρεις (ή λιγότερες εφόσον η επιχείρηση δεν διαθέτει τρεις) διαχειριστικές περιόδους, του έτους που προηγείται της υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης. Ελέγχεται κατά την υποβολή σε επίπεδο ΑΦΜ της αιτούσας επιχείρησης. Του ανωτέρω ορίου εξαιρούνται οι αιτήσεις χρηματοδότησης της Παρέμβασης IV: Σφραγίδα Αριστείας (Seal of Excellence) για επιχειρήσεις.

Ελάχιστο ποσοστό συμμετοχής επιχειρήσεων στον προϋπολογισμό του έργου

Ο προϋπολογισμός του έργου κατανέμεται μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών οργανισμών ως εξής: για τις επιχειρήσεις τουλάχιστον 30% του προϋπολογισμού του έργου και για τους Ερευνητικούς Οργανισμούς έως 70% του προϋπολογισμού του έργου. Ο όρος ελέγχεται συνολικά (σωρευτικά) για όλες τις επιχειρήσεις και τους Λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως επιχειρήσεις του συνεργατικού έργου. Ομοίως ελέγχεται για τους ερευνητικούς οργανισμούς σωρευτικά, για όλους τους ερευνητικούς οργανισμούς και για τους Λοιπούς φορείς που αντιμετωπίζονται ως Ερευνητικοί Οργανισμοί του συνεργατικού σχήματος. Ο όρος αποτελεί προϋπόθεση συμμετοχής και ελέγχεται και στην υποβολή της Αίτησης Χρηματοδότησης και στην τελική αποπληρωμή του έργου.

Επιλέξιμοι τομείς δραστηριότητας

Η Δράση επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες στρατηγικές περιοχές παρέμβασης (προτεραιότητες) οι οποίες καθορίστηκαν στην Εθνική Στρατηγική Έξυπνης Εξειδίκευσης 2021- 2027 που συνδέει την έρευνα και την καινοτομία με την επιχειρηματικότητα και στις οποίες η χώρα παρουσιάζει πλεονεκτήματα στις οποίες θα μπορούσε να στηριχθεί η μετάβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο. Οι Αιτήσεις Χρηματοδότησης ερευνητικών έργων που θα υποβληθούν, θα αφορούν στους 8 τομείς της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ):

1. Υλικά, Κατασκευές & Βιομηχανία
2. Τουρισμός, Πολιτισμός & Δημιουργικές Βιομηχανίες
3. Αγροδιατροφική Αλυσίδα
4. Περιβάλλον & Κυκλική Οικονομία
5. Βιοεπιστήμες, Υγεία, Φάρμακα
6. Μεταφορές & Εφοδιαστική Αλυσίδα 
7. Αειφόρος Ενέργεια 
8. Ψηφιακές Τεχνολογίες

Η ενδεικτική κατανομή της Δημόσιας Δαπάνης ανά θεματικό τομέα προτεραιότητας της Εθνικής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (ΕΣΕΕ) 2021-2027 έχει ως ακολούθως: