Στην επανέκδοση του «Εγχειριδίου Ενημέρωσης αγροτών του ειδικού καθεστώτος του άρθρου 41 του Κώδικα ΦΠΑ», στην ύλη του οποίου έχουν ενσωματωθεί οι επελθούσες μεταβολές της νομοθεσίας, προχώρησε η ΑΑΔΕ. Στο εγχειρίδιο της ΑΑΔΕ καταγράφονται όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι, σε θέματα, όπως πεδίο εφαρμογής για το ειδικό καθεστώς αγροτών, άσκηση του δικαιώματος έκπτωσης των αγροτών του ειδικού καθεστώτος, μετατάξεις αγροτών, διαδικασία επιστροφής ΦΠΑ στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος, καθώς και ειδικότερα θέματα.

Να σημειωθεί ότι οι αγρότες είναι καταρχήν υποκείμενοι στο ΦΠΑ, γιατί συγκεντρώνουν τα εννοιολογικά γνωρίσματα των υποκειμένων στο φόρο, ασκούν δηλαδή οικονομική δραστηριότητα με τρόπο ανεξάρτητο και προβαίνουν σε παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών από επαχθή αιτία.

Συνεπώς, οι αγρότες έπρεπε να έχουν τις υποχρεώσεις, αλλά και τα δικαιώματα που έχουν τα άλλα πρόσωπα, τα οποία υπάγονται στο σύστημα ΦΠΑ. «Κανονικά δηλαδή οι αγρότες έπρεπε να τηρούν λογιστικά αρχεία (βιβλία), να εκδίδουν τιμολόγια για τις πωλήσεις των αγροτικών τους προϊόντων ή για τις αγροτικές υπηρεσίες που παρέχουν σε άλλους, να υποβάλλουν τις προβλεπόμενες δηλώσεις και να αποδίδουν το ΦΠΑ που αναλογεί για τις παραδόσεις αγροτικών προϊόντων και τις παροχές αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποιούν», επισημαίνει η ΑΑΔΕ στο εισαγωγικό της σημείωμα.

Ωστόσο, όπως εξηγεί η ΑΑΔΕ, η εφαρμογή του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ στους αγρότες με περιορισμένο εύρος αγροτικής δραστηριότητας θα δημιουργούσε δυσανάλογα προβλήματα διοικητικής και οργανωτικής φύσης (όπως ενδεικτικά λογιστική παρακολούθηση και οργάνωση της επιχείρησης). Για το λόγο αυτό προβλέφθηκε το «ειδικό καθεστώς αγροτών», το οποίο αποτελεί μεταφορά των άρθρων 295-305 της Οδηγίας ΦΠΑ 2006/112/ΕΚ στο εσωτερικό δίκαιο της χώρας μας.

Ποιοι υπάγονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών από 1.1.2017

Στο ειδικό καθεστώς αγροτών εντάσσονται οι αγρότες, οι οποίοι:

α) κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των δεκαπέντε χιλιάδων ευρώ (15.000 ευρώ) και

β) έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των πέντε χιλιάδων ευρώ (5.000 ευρώ).

Τα προαναφερόμενα κριτήρια λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή πρέπει να συντρέχουν και τα δύο, προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς. Με βάση το νομικό αυτό πλαίσιο, διευκρινίζεται ότι και οι αγρότες που λαμβάνουν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ, έστω και αν δεν πραγματοποιούν καμία παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.

Παραδείγματα

1) Αγρότης του ειδικού καθεστώτος πραγματοποίησε το φορολογικό έτος 2018 χονδρικές πωλήσεις αξίας 14.000 ευρώ και παράλληλα πραγματοποίησε λιανικές πωλήσεις (π.χ. από τις παραδόσεις 15 τενεκέδων λαδιού, τους οποίους πούλησε με την έκδοση ειδικού στοιχείου σε άλλους αγρότες του ειδικού καθεστώτος) αξίας 1.030 ευρώ και έλαβε επιδοτήσεις 2.000 ευρώ. Από την 1.1.2019 θα ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, δεδομένου ότι οι πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων του υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ (14.000 +1.030 = 15.030 ευρώ).

2) Δημόσιος υπάλληλος το φορολογικό έτος 2018 έχει αγροτική εκμετάλλευση (καλλιέργεια και παραγωγή πορτοκαλιών) από την οποία εισέπραξε, από χονδρικές πωλήσεις, 10.000 ευρώ και έλαβε επιδότηση αξίας 3.500 ευρώ. Ο εν λόγω δημόσιος υπάλληλος είναι αγρότης του ειδικού καθεστώτος από 01.01.2019 και οφείλει να υποβάλει για την ένταξή του το έντυπο Μ0 στην αρμόδια για τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος ΔΟΥ.

3) Αγρότης λαμβάνει μόνο επιδότηση και δεν πραγματοποιεί παράδοση αγροτικών προϊόντων. Ο εν λόγω αγρότης εντάσσεται εφόσον το ποσό των επιδοτήσεων που λαμβάνει είναι μικρότερο των 5.000 ευρώ.

4) Αγρότης πραγματοποιεί μόνο παράδοση αγροτικών προϊόντων και δεν λαμβάνει καμία επιδότηση. Ο εν λόγω αγρότης εντάσσεται, εφόσον το ποσό των παραδόσεων αγροτικών προϊόντων και παροχής αγροτικών υπηρεσιών είναι μικρότερο των 15.000 ευρώ.